12 juli 2022

Zo verklein je mogelijk de uitkeringslast van zieke werknemers

Zieke werknemers kosten geld. In de eerste twee ziektejaren betaal je als werkgever óf het loon door, óf de (ex)werknemer is vanuit een dienstverband bij jou in de Ziektewet terecht gekomen. Wanneer je eigenrisicodrager (ERD) voor de Ziektewet bent, betaal je deze rechtstreeks. Ben je dit niet, dan betaalt het UWV deze in de eerste instantie. Echter, ontvang je twee jaar later de rekening daarvoor plus de uitvoeringskosten via de Werkhervattingskas Ziektewetpremie.

Als een werknemer langer dan twee jaar ziek is, kan er een WIA-aanvraag worden gedaan. Krijgt de werknemer een WGA-uitkering, betaal je nog eens 10 jaar van die WGA op dezelfde wijze als omschreven bij de Ziektewet. Óf je betaalt hem zélf als eigenrisicodrager voor de WGA, óf je betaalt de rekening in de vorm van de Whk WGA-premie, twee jaar nadat het UWV de uitkering heeft betaald.

eigenrisicodragerschap, voor welke wetten?

Als werkgever was je vroeger verplicht om de arbeidsongeschiktheidswetten door het UWV te laten uitvoeren (publiek verzekerd). Dat is sinds de jaren ’90 echter losgelaten. Nu kun je als werkgever ervoor kiezen om eigenrisicodrager te worden voor:

De Ziektewet, werknemers die ziek uit dienst gaan of binnen 28 dagen na uitdiensttreding alsnog ziek worden en na die datum van uitdienst niet elders zijn gaan werken en/of een WW ontvingen;
De WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten), mensen die na 104 weken geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt blijven, maar niet duurzaam arbeidsongeschikt zijn (volgens het UWV).

Ter verduidelijking: de Ziektewet geldt alleen voor de werknemer die geen werkgever meer heeft. We hebben het hier niet over de werknemer die ziek wordt (en blijft) tijdens een arbeidsovereenkomst. Daar geldt de loondoorbetalingsverplichting van twee jaar uit het Burgerlijk Wetboek voor.

Waarom eigenrisicodrager worden?

Zoals waarschijnlijk bekend heeft het UWV grote achterstanden in de medische keuringen en re-integratie van zieke mensen die onder hun verantwoordelijkheid vallen. Het UWV is verantwoordelijk voor de WGA- en/of ZW-uitkering van (ex-)werknemers van werkgevers die geen ERD zijn.

Het kan weken duren voordat een zieke werknemer voor het eerst door het UWV wordt gebeld met de vraag hoe het gaat. Doordat er ook weinig begeleiding is vanuit het UWV, kan het zomaar zijn dat iemand wekenlang in de ZW blijft, terwijl de (ex-)werknemer eigenlijk al hersteld is.

Als eigenrisicodrager regel je zelf de uitvoering van de ZW en/of WGA (of schakel je een private uitvoerder in). Je voert dan eigen regie (tenzij een private uitvoerder is ingeschakeld, die doet dat dan voor je), je belt (of laat dat je arbodienst of private uitvoerder doen) de zieke werknemer al op de eerste ziektedag, je begeleidt de persoon waar mogelijk en laat hem solliciteren wanneer er passend werk voor hem is waardoor de uitkering kan worden verlaagd. Je betaalt dan zelf de uitkering en de Arbodienst, maar je hebt wel zicht op het ziekteverloop in de eerste twee jaar. Nog een voordeel: je hebt een duidelijkere verwachting van de instroom in de WIA.

Ben je eigenrisicodrager voor de WGA, dan regel je ook zelf de re-integratie in de eerste 10 WGA jaren. Het UWV blijft wel verantwoordelijk voor de keuring en herbeoordeling, maar jij bent verantwoordelijk voor de begeleiding. Hieronder valt het zoeken naar passend werk, waar de WGA gerechtigde ook naar moet solliciteren. Met passend werk verklein je de uitkeringslast. Mocht de WGA gerechtigde niet mee willen werken, dan mag je zelf een passende sanctie opleggen.

Naast dat je als ERD grip hebt op je verzuim, kán het ook nog eens financieel voordeliger zijn om eigenrisicodrager te worden.

Het is dan wel belangrijk voor het eigenrisicodragerschap dat het casemanagement en de procedures omtrent verzuim op orde zijn en dat er zicht is op elk ziektegeval (ERD in eigen regie), of dit je dit uitbesteedt aan een private uitvoerder (ERD via een private uitvoerder). Door deze controle zal een (ex-)werknemer eerder hersteld kunnen worden verklaard of, indien mogelijk, passend werk kunnen uitvoeren waardoor de uitkeringslast daalt.

Verschillen tussen eigenrisicodrager voor de ZW en de WGA

- De ZW mag een werkgever onverzekerd en zonder borg zelf uitvoeren. Echter, voor de WGA dient de werkgever een borg te vinden of een verzekeraar te hebben.
- Voor de ZW mag de werkgever zelf het dagloon berekenen en maatregelen opleggen, maar dat alles wel “onder supervisie van het UWV”. Als een werknemer het niet eens is met een besluit van de eigenrisicodragende werkgever, dan voert het UWV het bezwaar-, en beroepstraject.
- Bij de WGA bepaalt het UWV altijd hoogte en duur van de WGA-uitkering. De eigenrisicodrager mag wél zelfstandig maatregelen opleggen, maar moet dan ook zelf de bezwaar-, en beroepsprocedure voeren.

Kun je ieder moment eigenrisicodrager worden?

Tweemaal per jaar kan een werkgever kiezen om eigenrisicodrager te worden of juist weer naar het UWV terug te keren, dit kan per 1 januari en 1 juli. Dit moet minstens drie maanden voor de gewenste datum worden aangevraagd bij de Belastingdienst, dus voor 1 april en 1 oktober.

Overstappen van het UWV naar het eigenrisicodragerschap

Je kunt voor de ZW en/of WGA ERD worden. Het is ook mogelijk om voor één van de twee (ZW of WGA) ERD te worden, bijvoorbeeld als je als werkgever alleen ERD wilt worden voor de ZW en niet voor de WGA.

Voor de ZW mag je uitstappen bij het UWV zonder borg of verzekering, maar er wordt aangeraden om na te gaan of je in staat bent om het uit te voeren of dat het beter is om het eigenrisicodragerschap uit te besteden aan een private uitvoerder. Die zal echter ook kijken naar hoezeer je ‘in control’ bent van je verzuim. Afhankelijk daarvan zal er een fee in rekening worden gebracht, des te minder controle over het verzuim, des te hoger de fee.

Voor de WGA geldt zoals gezegd dat je alleen kunt uitstappen met een verzekeraar of een borg. Ook hier zullen de private uitvoerders kijken naar het risico dat ze lopen om het verzuim op zich te nemen. Wanneer het verzuim niet inzichtelijk is, kunnen ze premies berekenen die wel eens (minstens) net zo hoog zijn als dat het UWV rekent. Dus, laat je vooraf goed informeren door een deskundige partij voordat er een keuze gemaakt wordt.

Het voordeel van uitstappen bij het UWV is dat je als werkgever je “oude” uitkeringslasten bij UWV achterlaat. Word je eigenrisicodrager? dan blijven alle (ex-)werknemers die de dag vóórdat je ERD werd een eerste ziektedag hadden, achter bij het UWV. Bijvoorbeeld: een werkgever stapt uit per 1 januari 2022 en wordt WGA ERD. Werknemer X, die op 31 december 2021 ziek is geworden, zal wanneer hij per 29 december 2023 een WGA krijgt, bij het UWV blijven voor de WGA-uitkering. Word de werkgever per 1 januari 2022 ERD voor de ZW, dan blijft de werknemer in dit voorbeeld ook achter bij het UWV voor wat betreft de Ziektewet.

Van het eigenrisicodragerschap terug naar het UWV

Als je als ERD werkgever torenhoge premies dient te betalen voor de WGA-verzekeringen, kun je terugkeren bij het UWV. Echter, je blijft dan wel verantwoordelijk voor betaling van de uitkeringen die op dat moment al lopen totdat de einddatum van de 10 jaar toerekening is bereikt. Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat het UWV een terugkeerpremie in rekening brengt.

Risico’s

Het is dus niet altijd voordeliger om eigenrisicodrager te worden. Er zijn behoorlijk wat risico’s waar je rekening mee moet houden. Doordat de materie zo complex is, is een rekenfout zo gemaakt en voor je het weet betaal je meer in plaats van minder. Het is daarom erg belangrijk om goed uit te zoeken of het financieel voordelig is voor jouw organisatie. Heb je hier hulp bij nodig? SubAdvies zoekt dit graag voor je uit en kan je een overzicht verstrekken van de mogelijke impact van jouw keuze.

Met dank aan: Lex van den Heuvel