Arbodienst. 

Wat is een arbodienst?

Een arbodienst ondersteunt werkgevers en werknemers bij het opstellen en uitvoeren van een effectief arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid. De belangrijkste taak van een arbodienst is het bieden van advies en praktische ondersteuning om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen van de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet).

Taken van een arbodienst

Een arbodienst adviseert werkgevers en kan bepaalde taken overnemen op het gebied van:

• Arbeidsomstandigheden: Creëren van een veilige en gezonde werkomgeving.
• Verzuimbegeleiding: Ondersteuning bij het begeleiden van zieke werknemers.
• Re-integratiebegeleiding: Terugkeer van werknemers naar werk na ziekte of arbeidsongeschiktheid.
• Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E): Identificeren en evalueren van risico’s op de werkvloer en het opstellen van een plan van aanpak.

Bij deze taken zijn vier deskundigen betrokken:

1. Bedrijfsarts: Medische begeleiding en advisering over arbeidsomstandigheden en verzuim.
2. Arbeidshygiënist: Specialist in het voorkomen van gezondheidsschade door arbeidsomstandigheden.
3. Veiligheidskundige: Deskundige op het gebied van veiligheid op de werkvloer.
4. Arbeid- en organisatiedeskundige: Begeleidt bij organisatorische en psychosociale arbeidsrisico’s.

Rol van de arbodienst in de Wet verbetering poortwachter

De Wet verbetering poortwachter verplicht werkgevers, werknemers en arbodiensten om samen te werken aan een verantwoorde en snelle terugkeer van zieke werknemers. De arbodienst speelt hierbij een cruciale rol door:

• Het beoordelen van de medische situatie van de werknemer.
• Het opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak voor re-integratie.
• Het adviseren van werkgevers over hun wettelijke verplichtingen.

Sancties bij niet-naleving:
Als een werkgever de stappen uit de Wet verbetering poortwachter niet volgt, kan het UWV een loonsanctie opleggen. Dit betekent dat de werkgever verplicht is om langer loon door te betalen.

Minimaal een basiscontract verplicht

Sinds juli 2017 is het voor alle werkgevers in Nederland verplicht om minimaal een basiscontract af te sluiten met een gecertificeerde arbodienst of een BIG-geregistreerde bedrijfsarts. Dit geldt ook als de organisatie slechts één werknemer in dienst heeft, bijvoorbeeld op basis van een 0-urencontract.

Inhoud van het basiscontract:
In het basiscontract wordt vastgelegd welke diensten de arbodienst aan de organisatie levert. Denk hierbij aan:

• Toegang tot een bedrijfsarts.
• Advisering over ziekteverzuim en arbeidsomstandigheden.
• Ondersteuning bij re-integratie en verzuimbegeleiding.

Vangnetregeling en maatwerkregeling

Werkgevers kunnen kiezen uit twee vormen van arbodienstverlening:

1. Vangnetregeling:
   • Werkgevers besteden alle wettelijke taken uit aan een gecertificeerde arbodienst.
   • De arbodienst beschikt over de vier kerndeskundigen die nodig zijn om aan de wet te voldoen.
   • Deze regeling is verplicht als de organisatie geen Ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging heeft.
2. Maatwerkregeling:
   • Werkgevers kunnen zelf bepalen welke kerndeskundigen zij inhuren.
   • Voorwaarde is dat de organisatie een OR of personeelsvertegenwoordiging heeft die instemt met deze regeling.

Belangrijke opmerking:
Werkgevers die geen OR hebben, vallen automatisch onder de vangnetregeling.

Boetes en controle door de Nederlandse Arbeidsinspectie

De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert actief of organisaties beschikken over een basiscontract met een arbodienst. Bij het ontbreken van een basiscontract riskeert de werkgever:

• Een boete van €1.500.
• Hogere boetes bij ernstigere overtredingen. Vanaf 2024 zijn de boetes verder aangescherpt, afhankelijk van de ernst van de overtreding.